ณ เวลาสิบโมงเช้า (หรือ 10.00 นาฬิกาของชีวิตวัย 35 ปี)

– ตามมาตรฐานชีวิตของคนชั้นกลางระดับกลางในสังคมไทย (ซึ่งส่วนใหญ่ของคนเหล่านี้เป็นข้าราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจ พนักงานบริษัทเอกชน หรือเจ้าของธุรกิจขนาดเล็กถึงกลางที่เรียกว่า SMEs) เมื่อย่างเข้าสู่วัย 35 ปี ณ เวลาสิบโมงเช้าของนาฬิกาแห่งชีวิต ก็มักจะไต่เต้าขึ้นเป็นผู้บริหารระดับต้นถึงกลางที่มีลูกน้องอยู่จำนวนหนึ่ง และต้องมีพันธะความรับผิดชอบในหน้าที่การงานมากขึ้น มีปฏิสัมพันธ์กับผู้คนอันเกี่ยวข้องกับมิติทางด้านเศรษฐกิจ การเมือง และสังคมมากขึ้น ตลอดจนเริ่มยกระดับสู่การแสวงหาสิ่งตอบสนองความต้องการในมิติทางสังคม ซึ่งเป็นความต้องการลำดับขั้นที่ 3 บนเส้นทางแห่งการแสวงสิ่งตอบสนองความต้องการ 5 ลำดับขั้นของชีวิต
10

– ความต้องการทางด้านสังคมนั้นมีส่วนเกี่ยวข้องอย่างแนบแน่นกับมิติของเรื่อง ?อำนาจ? เพราะอำนาจเป็นคุณลักษณะของเงื่อนไขที่บุคคลผู้หนึ่งสามารถชักนำให้บุคคลอื่น (ในหน่วยสังคมระดับต่างๆตั้งแต่ในครอบครัว องค์กรที่ทำงาน ชุมชนท้องถิ่น จนถึงระดับประเทศ) ทำตามในสิ่งที่ตนต้องการ ทั้งนี้อำนาจเป็นสิ่งที่ปรุงแต่งสร้างขึ้นด้วยการเปรียบเทียบสถานะของบุคคลผู้หนึ่งกับคนอื่นๆที่อยู่ในสังคม โดย ?อำนาจทางเศรษฐกิจ? (ลาภ) จะนำไปสู่การมีอภิสิทธิ์ (privilege) เหนือผู้อื่น ?อำนาจทางการเมือง? (ยศ) จะนำไปสู่การมีอำนาจบังคับ (power) เหนือผู้อื่น และ ?อำนาจทางสังคม? (สรรเสริญ) จะนำไปสู่การช่วยให้ได้รับความยอมรับเชื่อถือจากผู้คน (prestige) เหนือผู้อื่น อำนาจจึงเป็นสิ่งที่ฝังตัวอยู่ระหว่าง ?ช่วงชั้น? ทางสังคม

?พื้นที่ทางสังคม? (Social Space) เป็นตำแหน่งแห่งที่ของความสัมพันธ์ในมิติเชิงอำนาจในระบบสังคมเศรษฐกิจการเมืองหนึ่งๆ การแสวงหาความต้องการทางด้านสังคมก็คือการแสวงหาตำแหน่งที่ยืนที่มั่นคงบนพื้นที่ทางสังคม การแย่งกันที่จะยืนอยู่ในตำแหน่งแห่งที่ของ ?โครงสร้างทางสังคม? ที่ผู้คนต่างปรารถนานั้น คือสาเหตุสำคัญที่นำไปสู่ความขัดแย้งในระบบสังคมการเมืองของมนุษย์ จากการแย่งชิง ?ลาภ ยศ สรรเสริญ? ที่นำไปสู่โลกียสุขต่างๆ

– อำนาจทางเศรษฐกิจ (ลาภ) อำนาจทางการเมือง (ยศ) และอำนาจทางสังคม (สรรเสริญ) เป็นมิติสามด้านของอำนาจที่สัมพันธ์กันอย่างแนบแน่น เหมือนด้านสามด้านที่ประกอบเป็นรูปสามเหลี่ยม คนที่เข้าถึงอำนาจทางเศรษฐกิจ ถ้าไม่มีอำนาจทางการเมืองและอำนาจทางสังคมช่วยเกื้อหนุน ทรัพย์สินเงินทองจำนวนมากที่หามาได้ก็อาจลดน้อยลงเพราะถูกธุรกิจคู่แข่งแย่งเอาไปได้ ?จึงมักจะอาศัยฐานอำนาจทางเศรษฐกิจเชื่อมโยงไปสู่การสร้างสายสัมพันธ์กับอำนาจทางการเมือง (ไม่ว่าจะโดยทางตรงหรือโดยทางอ้อมก็ตาม) รวมถึงการสร้างอำนาจทางสังคมให้ผู้คนเชื่อถือ เพื่อช่วยเกื้อหนุนคุ้มครองสถานะทางเศรษฐกิจที่มีอยู่ให้มั่นคง

– คนที่เข้าถึงอำนาจทางการเมือง (ซึ่งหมายรวมถึงอำนาจที่เป็นทางการต่างๆในสังคม) แต่ถ้าไม่มีอำนาจทางเศรษฐกิจช่วยหล่อเลี้ยงบริวาร และไม่มีฐานอำนาจทางสังคมที่จะช่วยสร้างความยอมรับนับถือ อำนาจทางการเมืองที่ได้มานั้นก็ย่อมถูกคู่แข่งทางการเมืองแย่งชิงไปได้?? จึงต้องใช้อำนาจทางการเมืองที่มีอยู่ช่วยเชื่อมไปสู่การแสวงหาหรือสร้างสายสัมพันธ์กับอำนาจทางเศรษฐกิจและอำนาจทางสังคม เพื่อค้ำจุนสถานะแห่งอำนาจทางการเมืองที่ได้มานั้นให้มั่นคงยืนนาน

– ส่วนคนที่เข้าถึงอำนาจทางสังคม (หรือความเคารพเชื่อถือจากผู้คน)?? ถ้าไม่มีอำนาจทางเศรษฐกิจและอำนาจทางการเมืองช่วยสนับสนุน ก็ย่อมยากที่จะขยายความศรัทธาของผู้คนในสังคมให้กว้างขวางโดยที่ไม่ถูกคู่แข่งขันแย่งชิงความเคารพเชื่อถือไปได้ ?จึงเป็นแนวโน้มตามธรรมชาติที่จะมีการอาศัยฐานอำนาจทางสังคม เชื่อมโยงไปสู่การสร้างสายสัมพันธ์กับอำนาจทางเศรษฐกิจและอำนาจทางการเมือง ดังเช่นที่ศาสนาสำคัญต่างๆในโลกที่มีคนศรัทธานับถือจำนวนมากนั้น ล้วนแล้วแต่มีประวัติศาสตร์ความเชื่อมโยงกับฐานอำนาจทางด้านเศรษฐกิจและการเมือง จึงสามารถแผ่ขยายศาสนาออกไปแข่งขันกับศาสนาอื่นๆได้อย่างกว้างขวางทั่วโลก เป็นต้น

– สำหรับคนที่เกิดปี พ.ศ. 2500 วัย 35 ปีก็คือช่วงเวลาที่กำลังเผชิญกับสถานการณ์ความขัดแย้งรุนแรงในระบบสังคมการเมืองไทย จากเหตุการณ์พฤษภาทมิฬที่ผู้มีอำนาจสั่งให้ทหารใช้อาวุธสงครามเข้าสลายการชุมนุมของประชาชนที่เรียกร้องประชาธิปไตย (ซึ่งก็คือการเรียกร้องพื้นที่ทางสังคมของประชาชนที่จะมีส่วนแบ่งในอำนาจมากขึ้น) จนมีราษฎรบาดเจ็บล้มตายจำนวนมาก อันนับเป็นเหตุการณ์รุนแรงในระบบสังคมการเมืองไทยที่เกิดขึ้นเป็นครั้งที่ 3 ถัดจากเหตุการณ์นองเลือดกรณี 14 ตุลาคม 2516 และ 6 ตุลาคม 2519

ad

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *